ସୌରଭିତ ସୃଷ୍ଟି: ଭକ୍ତକବି ସାଲବେଗ
ମୋ ମନ ମୋତେ ଭଗାରୀ
ନ ଭଜିଲା ରାମହରି !
ଯମ ନେବ ଧରିକରି ବୋଇଲା ରେ ! ୧।
ମୋହ ମନ, ମୋହରି ସେ ନୋହିଲା ରେ ! (ଘୋଷା)
ଆସି ହେଲା ପ୍ରାନ୍ତକାଳ
ନ ଭଜିଲୁ ନନ୍ଦଵାଳ !
ଯେତେ ଥିଲା ପୁଣ୍ୟଫଳ ସଇଲାରେ ! ୨ ।
ମୋ ମନ ମୋତେ ରସାଇ
ନାନା ଅମୃତେ ଭସାଇ
ଵିଷୟାରେ ଵିଷ ଦେଇ ମାରିଲାରେ ! ୩ ।
କହେ ସାଲଵେଗ ହୀନ
ଏହି ମୋର ନିଵେଦନ
ବୃନ୍ଦାବନ ଭ୍ରମଣ ମୋ ନୋହିଲା ରେ ! ୪ ।
ମୋହ ମନ, ମୋହରି ସେ ନୋହିଲା ରେ !
ଭକ୍ତକଵି ସାଲଵେଗ ଏଠାରେ ମୋହାଚ୍ଛନ୍ନ ମନକୁ ଧିକ୍କାର କରିଅଛନ୍ତି କାରଣ ସବୁଠାରୁ ଦୃତଗତିମାନ ଏହି ମନ କାହାର ଆୟତ୍ତରେ ନଥାଏ । କେଵଳ ପ୍ରକୃତ ଯୋଗୀମାନେ ହିଁ ମନକୁ ଆୟତ୍ତ କରିପାରି ତହିଁ ବଳରେ ଯୋଗ ସାଧନାରେ ତଲ୍ଲୀନ ହୋଇପାରନ୍ତି ।
ଭକ୍ତକଵି ଏଠାରେ ମନକୁ ଜୀଵର ଶତ୍ରୁ ବୋଲି କହି ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ଆପଣାର ଉପମା ଛଳରେ ପ୍ରାପ୍ତଵୟସ୍କମାନଙ୍କୁ ସାଵଧାନ କରିଣ କହୁଅଛନ୍ତି ଯେ, “ହେ କୁଳବୃଦ୍ଧମାନେ ତୁମ୍ଭେମାନେ ଆସି ପ୍ରାନ୍ତକାଳରେ ପାଦ ଦେଲଣି, ତଥାପି ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କର ଵିଷୟାସକ୍ତି କମୁନାହିଁ ।” ନାମଭଜନ ପାଇଁ ଯେ ଏ ଵିଷୟ ଵାସନା କେତେ ଵିଷତୁଲ୍ୟ ତାହା ଏହି ଗୀତରେ ଭକ୍ତକଵି ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ଵର୍ଣ୍ଣନା କରିଅଛନ୍ତି । ବୃନ୍ଦାବନଭ୍ରମଣ ଵିଷୟକ ଵାକ୍ୟରେ ଭକ୍ତକଵି କହିଛନ୍ତି,
“କହେ ସାଲଵେଗ ହୀନ ଏହି ମୋର ନିଵେଦନ
ବୃନ୍ଦାବନ ଭ୍ରମଣ ମୋ ନୋହିଲା ରେ !”
ଏଠାରେ ଅନୁଭୁତ ହେଉଛି ପ୍ରଥମତଃ ସେ ଭଜନପ୍ରେମୀ ଓ ନାମସଂକୀର୍ତ୍ତକଙ୍କୁ ଅନ୍ତତଃ ଥରୁଟିଏ ବୃନ୍ଦାବନଧାମ ଯାତ୍ରା କରିବାକୁ କହୁଅଛନ୍ତି, ପୁନଶ୍ଚ ସ୍ଵୟଂର ବୃନ୍ଦାବନ ଯାତ୍ରା ଆଶା ଅଦ୍ୟାବଧି ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇନଥିବା ଵର୍ଣ୍ଣନା କରୁଛନ୍ତି । ସାଲଵେଗଙ୍କର ଏହି ବୃନ୍ଦାବନ ଯାତ୍ରା ସମ୍ପର୍କିତ ଆହୁରି କେତୋଟି ଭଜନ ମଧ୍ଯ ଅଛି ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ “ଜୀଵନରେ ଥିବି ଯେବେ ଯିବି ବୃନ୍ଦାବନ” ଓ “ବୃନ୍ଦାବନେ ବଂଶୀ କେ ବଜାଇଲା” ଖୁବ୍ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇଅଛି।
ଉପସ୍ଥାପନା: ଶିଶିର ସାହୁ ମନୋଜ
~ ଖଲ୍ଲିକୋଟ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ~ ଗବେଷଣା ଓ ଉପସ୍ଥାପନା: ସନ୍ତୋଷ କୁମାର ପଟ୍ଟନାୟକ ଖଲ୍ଲିକୋଟ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ଇତିହାସ…
~ ଚଢେୟା ନାଟ ~ ଲେଖା: ଅମୃତେଶ ଖଟୁଆ ଓଡ଼ିଆ ଜନଜୀବନ ନାନାବିଧ ପ୍ରଥା, ପରମ୍ପରା ଓ ଐତିହ୍ୟ-ସମୃଦ୍ଧ ଓ…
~ ଲଙ୍କାପୋଡ଼ି ଯାତ୍ରା ~ ଉପସ୍ଥାପନା: ଦେଵ ତ୍ରିପାଠୀ ଐତିହାସିକ ସଂଗ୍ରାମୀ ଚରିତ୍ର ଦୋରା ବିଷୋୟୀଙ୍କ ଜନମମାଟି କନ୍ଧମାଳ (ତତ୍କାଳୀନ…
~ ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ସମାଜ ~ ଲେଖା: ନିରଞ୍ଜନ ସାହୁ ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରଥମ ଦୁଇତୃତୀୟାଂଶ କାଳରେ ଓଡ଼ିଶାର ଜାତୀୟ…
~ ହୋଲି ~ ଲେଖା: ରୁପେଶ୍ୱର କୁମ୍ଭାର ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଭାରତରେ ହୋଲି ପର୍ବ ସବୁବର୍ଗର ଲୋକୋମନେ ପାଳନ କରିଆସୁଛନ୍ତି…
~ ଉତ୍କଳରେ କାଠି ଠାକୁରାଣୀ (ଖମ୍ବେଶ୍ଵରୀ) ପୂଜା ପରମ୍ପରା ~ ଉପସ୍ଥାପନା: ନୟାଗଡ଼ ଇତିହାସ ଓଡ଼ିଶା ଇତିହାସ ଲେଖକ ପଣ୍ଡିତ…