କବିସମ୍ରାଟଙ୍କ ଷଠିଘର

ଲେଖା: ଦେଵ ତ୍ରିପାଠୀ

୧୮୪୮ ମସିହା, ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୮, ଅଣଚାଶ ଅଙ୍କ, ୧୨୫୬ ସାଲ କନ୍ୟା ୧୫ ଦିନ, ଆଶ୍ୱିନ ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ଵିତୀୟା, ଗୁରୁବାରର ବର୍ଷଣମୁଖର ସନ୍ଧ୍ୟା । କେଦାରପୁର ଗ୍ରାମ । ଜିଲ୍ଲା ବାଲେଶ୍ବର ।

ଗ୍ରାମର ଜଣେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ବ୍ୟକ୍ତି ସୁନ୍ଦର ନାରାୟଣ ରାୟଙ୍କ ଧର୍ମପତ୍ନୀ ତାରିଣୀ ଦେବୀଙ୍କ ଗର୍ଭରୁ ଜନ୍ମ ନିଏ ଅଢ଼େଇ ପାଉଣ୍ଡରୁ କମ୍ ଓଜନର ଦୁର୍ବଳ ଶିଶୁପୁତ୍ର ! ଧାଈ ସମେତ ପରିବାରବର୍ଗ ଆଶଙ୍କିତ ଥିଲେ ଶିଶୁଟିର ଦୁର୍ବଳ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟକୁ ନେଇ ! ସେଦିନର ସେ ଅପାଠୋଇ ଧାଈ ଅବା ଶିକ୍ଷିତ ରାୟ ପରିବାରର କେହି କ’ଣ କଳ୍ପନା କରିପାରିଥିଲେ ସେଇ ଦୁର୍ବଳିଆ ଛୁଆଟି ଯେ ଦିନେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟକୁ ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦରୀ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟବତୀ କରାଇ ନିଜେ ଓଡ଼ିଶା ମାଟିର କବିସମ୍ରାଟ ବନିଯିବ ବୋଲି ! !

ହଁ, ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ସେ କବିସମ୍ରାଟ ଥିଲେ, କବିକୂଳକଞ୍ଜ ଉପେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଯୁଗର ପ୍ରାୟ ଦେଢ଼ ଶତାବ୍ଦୀ ପରେ ଏ ମାଟିରେ ଜନ୍ମିଥିଲେ ସେଇ କାବ୍ୟ ଜଗତର ମଉଡ଼ମଣି ! ପରମ୍ପରା ଭିତରେ ବ୍ୟତିକ୍ରମର ଅବତାରଣା କରି ସେ ଆଣିଥିଲେ ବୈପ୍ଳବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ! ଚିରାଚରିତ ଧାରାର ବିପରୀତ ଦିଗର କଣ୍ଟକିତ ପଥକୁ ସେ ଆବୋରି ନେଇଥିଲେ ଜଣେ ଉଚ୍ଚମନା ସମ୍ରାଟ ପରି ! ସବୁ ନିନ୍ଦାପ୍ରଶଂସାକୁ ତୁଚ୍ଛ କରି !