|
ଲେଖା: ଶିଶିର ସାହୁ ମନୋଜ ଆଜିକାଲି ରଜ ଶବ୍ଦର ଭାଵନାତ୍ମକ ଵ୍ଯାଖ୍ଯା କରାଯାଉଛି । ତେବେ ଏଭଳି ଶହ ଶହ ଵ୍ଯାଖ୍ଯା କରାଯାଇପାରେ, ଯଥା: କିନ୍ତୁ ଶବ୍ଦର ଏଭଳି ଵ୍ଯାଖ୍ଯା ଯେତେ ମନୋଜ୍ଞ ଲାଗୁଥିଲେ ହେଁ ନିରୁକ୍ତି ଵ୍ଯାଖ୍ଯା ପରି ବୈଜ୍ଞାନିକ ଓ ପ୍ରାମାଣିକ ନୁହେଁ । ତେବେ ରଜ ଶବ୍ଦର ବହୁବିଧ ଅର୍ଥ ରହିଛି । ମାନଵର ତିନିଗୋଟି ପ୍ରକୃତି ! ଯଥା: ସତ୍ତ୍ଵ, ରଜ, ତମ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ‘ରଜ’ ଗୁଣ ସୃଷ୍ଟିତତ୍ତ୍ଵର ଧ୍ଯୋତକ । ‘ରଜ’ ତତ୍ତ୍ଵ ଯୋଗୁଁ ଜୀଵ ସୃଷ୍ଟି ସମ୍ଭଵ ହୁଏ ତେଣୁ ଏ ଶବ୍ଦକୁ ନେଇ କାହାର ହୀନଭାଵନା ଵ୍ଯକ୍ତ ତାହାର ପରମ ମୂର୍ଖତା ହିଁ ପ୍ରମାଣ କରେ । ତେବେ ଏହା ରଜ ଶବ୍ଦର ଏକମାତ୍ର ଅର୍ଥ ନୁହେଁ ଏହାର ଅନ୍ୟ କେତେକ ଅର୍ଥ ବି ରହିଛି । ଯଥା: ରଜ ଶବ୍ଦର ପ୍ରୋକ୍ତ ଅର୍ଥଗୁଡି଼କର ଵ୍ଯଵହାରରେ କଳିଙ୍ଗ ଦେଶର ରଜପର୍ଵ ସମୟର ଚିତ୍ର ଆଙ୍କାଯାଇପାରେ ! ଯଥା: “ଵର୍ଷାଋତୁର ଆଗମନରେ ଆକାଶରେ ବାଦଲମାନେ ଜଳଵର୍ଷା କରୁଅଛନ୍ତି । ଵର୍ଷାକାଳ ଆସିଵା ଦେଖି ଚାଷୀମାନେ ବିଲରେ ହଳ କରୁଅଛନ୍ତି । ଵର୍ଷାଋତୁର ଆଗମନରେ ବୃକ୍ଷରେ ନଵପୁଷ୍ପ ପ୍ରଷ୍ଫୁଟିତ ହୋଇ ତାହାର ପରାଗ ଓ ଵାସ ଚାରିଆଡ଼େ ଖେଳିଯାଇଛି । ଗ୍ରୀଷ୍ମକାଳୀନ ଧୂଳି ଉଡା଼କୁ ଵର୍ଷାଜଳ ରୋକି ଦେଇଛି, ଫଳରେ ଚାରିଆଡ଼େ ସ୍ଵଚ୍ଛ ନିର୍ମଳ ପରିଵେଶ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହେଉଅଛି । ଏଭଳି ସୁନ୍ଦର ପରିଵେଶରେ ରଜପର୍ଵର ଆଗମନ ହୋଇଗଲାରୁ କଳିଙ୍ଗରେ ସର୍ଵତ୍ର ସଜବାଜ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଛି, ଏଠାକାର ଭୁବନମାନ ଚଳଚଞ୍ଚଳ ଵ୍ଯସ୍ତଵହୁଳ ହୋଇଉଠିଛି ।” ରଜ ଶବ୍ଦର ମୂଳରେ ରହିଛି ସଂସ୍କୃତ ଧାତୁଶବ୍ଦ ‘ରନ୍ଜ ଵା ରଞ୍ଜ୍’ । ଆମ ପ୍ରାକୃତିକ ପର୍ଵ ‘ରଜ’ ସମୟରେ ବି ପୃଥିବୀ ସବୁଜ ରଙ୍ଗରେ ରଙ୍ଗେଇଯାଏ, ବର୍ଷାକାଳ ଆଗମନ ଯୋଗୁଁ ରଜଗୁଣରେ ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ଏହା ହେଉଛି ରଜ ଶବ୍ଦ ଓ ରଜପର୍ଵ ମଧ୍ଯରେ ଥିଵା ପ୍ରାକୃତିକ ଗୂଢା଼ର୍ଥ ଯାହା ଏ ପର୍ଵର ମହାନତା ପ୍ରକଟ କରିଥାଏ । © ଶିଶିର ସାହୁ ମନୋଜ |
|