ସୌରଭିତ ସୃଷ୍ଟି: ଜ୍ଞାନସିଦ୍ଧ ବ୍ୟାସକବି ଫକୀରମୋହନ
କିଏ କହେ ତାଙ୍କୁ ଶତାବ୍ଦୀର ସୂର୍ଯ୍ୟ, କିଏ କହେ ଜାତି ଐରାବତ, କିଏ କହେ ଉତ୍କଳଗୌରବ, କିଏ କହେ ଓଡ଼ିଶାର ମୁକୁଟବିହୀନ ସମ୍ରାଟ, କିଏ କହେ ଏଜାତି ଗାଲମାଧବ, କିଏ କେତେ କ’ଣ ଉପାଧି/ନାମରେ ନାମିତ କରାନ୍ତି ସେହି ଉତ୍କଳ ଖଣ୍ଡର ଅଗ୍ର ସାରଥୀଙ୍କୁ !
ତେବେ ଏ ଜାତିର ପ୍ରମୁଖ ଭାଷ୍ୟକାର ଆମର ବ୍ୟାସଙ୍କ ଭାଷାରେ ସେ ନରଦେହେ ନାରାୟଣ ! ଆଉ ଗୋଟେ କଥାରେ କହିଲେ ତୁମ୍ଭର ଉପମା ତୁମ୍ଭେ ହିଁ ଏକା ।
ଏହି ଭଳି ଜଣେ ପୁରୁଷ ସିଂହ ହିଁ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ! ବ୍ୟାସକବିଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଜାତୀୟଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ, ସେଇ କ୍ରମରେ ତାଙ୍କ ରଚିତ କବିତା ‘ଶ୍ରୀ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ କେ.ସି.ଆଇ.ଇ‘ . .
ଧନ୍ୟ ! ଧନ୍ୟ ! ଧନ୍ୟ ! ମଧୁସୂଦନ
ଉତ୍କଳ ମାତାର ଯୋଗ୍ୟ ନନ୍ଦନ ।
ଦେଲ ଉତ୍କଳକୁ ନବ ଜୀବନ
ଶିଖାଇଲ ଲୋକେ ଜାତି ବନ୍ଦନ ।
ଜାତୀୟ ଜୀବନ ବୋଲେ କାହାକୁ
ଶିଖାଇଲ ଦେଶବାସୀ ଭ୍ରାତାଙ୍କୁ ।
କଥା ନୁହେଁ ଏହା ଦେଖେ ପ୍ରମାଣ
ଦେଶହିତ ବ୍ରତେ ସଁପିଛ ପ୍ରାଣ ।
କୋଟି ପରମାଣ ଉତ୍କଳ ଲୋକ
ସମସ୍ତଙ୍କ କାହିଁ ଘୁଞ୍ଚିବ ଦୁଃଖ ।
ଗୋଟା ଦେଶ ପାଇଁ ଭାଳୁଛି ଜଣେ
ଏ କଥା ଯେ କାଳେ ପଡ଼େ ମୋ ମନେ।
ହୃଦୟରେ ମୋର ହୁଏ ପ୍ରତ୍ୟୟ
ଦୈବ ଶକ୍ତି ଏହା ଅଟେ ନିଶ୍ଚୟ ।
ଯେତେ କଷ୍ଟେ ପଡ଼ି ଅର୍ଜିଲ ଧନ
ଫୋପାଡ଼ି ଦେଇଛ ଦେଶ କାରଣ ।
ଶିଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟେ ବିଂଶ ସହସ୍ର ଟଙ୍କା
ଦେଲ ଢାଳି ଦେଖି ଲାଗେ ତାଟକା ।
ଆହାର ନିଦ୍ରାରେ ନ ଥାଏ ଜ୍ଞାନ
କରୁଥାଅ ବସି ନିର୍ଜନେ ଧ୍ୟାନ ।
କି ଉପାୟେ ହେବ ଦେଶ ମଙ୍ଗଳ
ଜପୁ ଅଛ ବୀଜ ମନ୍ତ୍ର କେବଳ ।
ଜାତିର ଗୌରବ ଜାତିର ଧନ
ବୃଦ୍ଧିରେ ଦେଇଛ ଧନ ଜୀବନ ।
ମତ୍ତ-ପାନ କରି କି ସୋମରସ
ଅକାତରେ ଫିଙ୍ଗି ଦେଲ ସର୍ବସ୍ବ ।
ଧନ୍ୟ ! ଧନ୍ୟ ! ତୁମ୍ଭ ଜୀବନ ବ୍ରତ!
ଦେଖା ଥାଉ, ଶୁଣା ନାହିଁ ଏମନ୍ତ ।
ତୁମ୍ଭ କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ ତୁମ୍ଭ କଳ୍ପନା
ପୃଥ୍ବୀ ଇତିହାସେ ନାହିଁ ତୁଳନା।
ଦେଖାଯାଏ ଦେଶ ହିତ କାରଣ
କେ କରେ ବକ୍ତୃତା, କେ ଦିଏ ଧନ।
ମାତ୍ର ତୁମ୍ଭେ ସର୍ବ ଧନ ଜୀବନ
ଶକ୍ତି, ସାମରଥ, କଳ୍ପନା ମନ ।
ସବୁ ଢାଳି ଦେଇ ନ ହୋଇ ତୁନି
ଦିବା ନିଶି ବସି ଭାଳୁଛ ପୁଣି ।
ମୋ ଜାତିର ହେଉ ସମ୍ମାନ ବୃଦ୍ଧି
କେ ଲୋକର ହେବ ଏପରି ବୁଦ୍ଧି।
ତୁମ୍ଭର ଚରିତ୍ର ଓ ଇତିହାସ
ପାଉ ନାହିଁ ଭାଷା କଲେ ପ୍ରକାଶ ।
ଯେତେକାଳ ଥିବେ ଉତ୍କଳୀ ଜାତି
ଯାବତ ଚନ୍ଦ୍ରାର୍କେ ରଟିବ ଖ୍ୟାତି ।
ଉପମା ଦେବାକୁ ତୁମ୍ଭ ସଙ୍ଗରେ
ଖୋଜିଲି ତ ସର୍ବ ଇତିହାସରେ ।
ଜଗତରେ ଲୋକ ନ ଯାଏ ଦେଖା
ତୁମ୍ଭର ଉପମା ତୁମ୍ଭେ ହିଁ ଏକା ।
କେତେ କୋଟିପତି କେତେ ଭୂପତି
ଗଲେ ଧ୍ଵନି ରଖି ଯାଇ ଅଛନ୍ତି ।
ତୁମ୍ଭେ ଚାଲିଗଲେ ତୁମ୍ଭର ଧନ
ବାଣ୍ଟି ବୁଣ୍ଟି ନେବେ କୋଟିଏ ଜନ।
ତୁମ୍ଭ ଧନ ବାଣ୍ଟେ ରୀତି ଦେଖିଛି
ପ୍ରତି ଜଣ ଭାଗେ ପଡ଼ିବ କିଛି ।
ଯାଉଥିଲା ଗୋଟେ ଜାତିଟା ଭାସି
ରକ୍ଷା କରିଅଛ ସ୍ଵର୍ଗରୁ ଆସି ।
ଉତ୍କଳୀ ଜାତିର ଆଗୁଆ ହୋଇ
ପଞ୍ଚାଶ ବରଷ ଦେଲ ଆଗୋଇ ।
ଉପସ୍ଥାପନା: ନିରଞ୍ଜନ ସାହୁ