~ କାଇପଡା ଗୁଳିକାଣ୍ଡ ସ୍ମରଣେ ୧ ~
ଗୋଲାହାଟର ସେ ଶୀର୍ଣ୍ଣ ବୁଢ଼ାବର
ତଥାପି କ୍ଷତାକ୍ତ ବୀର
ସଂଗ୍ରାମୀର ରଣ ହୁଂକାରରେ
ଜାଗ୍ରତ ଏବେ ଗୋରା ସାହେବର
ହଜାରେ ଜୁଲମ୍ ଭାଙ୍ଗି ପାରିଲାନି
ଯାହା ଟାଣପଣ ଆଜି ବି ସଦର୍ପେ ଛିଡ଼ା ସେ ||୦||
ଆଗେ ସଂଗ୍ରାମୀ-କ୍ରୋଧର ଅଗ୍ନିରେ ଜଳିଛି
ଶୋଷଣ-କଷଣ ଅଙ୍ଗେ ନିଭାଇଛି
ଆଜି ଅଛି ସେ ଯେ ହୋଇ ମୁକସାକ୍ଷୀ
ଅତୀତ-ସ୍ମୃତି ରେ ଲୁହ ଗଡାଉଛି
ଅପାଙ୍କ୍ତେୟ ତାରେ ଭାବେ ସିନା କେହି
ସେ ଡାକଘରଟି ଆଜି ବି ବଞ୍ଚିଛି ||୧||
ଗୋରା-ଶାସନର କରି ପ୍ରତିରୋଧ
ଏ ଯାଏ ଯାଇନି ବାରୁଦର ଗନ୍ଧ
ବକ୍ଷେ ଯେ ଧରିଛି ହତ-ବୀରପୁତ୍ର
ପୁତ୍ରରକ୍ତେ ବକ୍ଷ ହୋଇଛି ପ୍ଲାବିତ
ଜନମଭୂମିର ମାନରକ୍ଷା କରି
ତା’ ପୁତ୍ର ହୋଇଛି ସର୍ବଜନବନ୍ଦ୍ୟ ||୨||
ଶତଶତ ବାର ବନ୍ଦେ ସେ ବରୀକୁ
ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲା ବୀର ସଂଗ୍ରାମୀଙ୍କୁ
କାଇପଡ଼ା-କଳାମାଟିଆର ଖ୍ୟାତି
ଇତିହାସେ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣାକ୍ଷରେ ଲେଖାଅଛି
ସେ ମାଟିରେ ସେହି ବୀରପୁତ୍ର କୋଳେ
ଖେଳିଛି ମୁଁ କେତେ ମୋର ବାଲ୍ୟକାଳେ
ଥିଲା ବୋଧେ କେଉଁ ପୂର୍ବଜନ୍ମେ
ପୂଣ୍ୟ ଧନ୍ୟ ମୁଁ ସେ ପାଇଁ ଧନ୍ୟ ମୋ ଜନମ ||୩||
~ କାଇପଡା ଗୁଳିକାଣ୍ଡ ସ୍ମରଣେ ୨ ~
ଏଇ ମାଟିର ଯୋଗ୍ୟ ସନ୍ତାନ ତୁମେ
କାଇପଡ଼ା କଳାମାଟିଆର କୀର୍ତ୍ତି
ରକତରେ ଇତିହାସେ ଲେଖାଅଛି
ଗାନ୍ଧୀ ଗୋପବନ୍ଧୁ ରମାଦେବୀଙ୍କର
ଆଦର୍ଶେ ଏ ମାଟି ଲଭିଲା ମୁକତି
ଗରବେ ଏ ଛାତି ଫୁଲି ଯାଉଅଛି
ତୁମ ସ୍ମୃତି ଆସି ମନେ – ||୨||
ସେହି ଗୋଲାହାଟ ସେହି ଡାକଘର
ଅଛି ବି ଏବେ ସେ ବରୀ ସେବାଘର
ଗାନ୍ଧୀ ସଡ଼କରେ ଏବେ ବି ବାଟୋଇ
କ୍ଷଣେ ଛିଡ଼ା ହୋଇ କରେ ନମସ୍କାର
ତୁମ ବଳିଦାନ ଭୁଲିନାହୁଁ ଆମେ
ଭୁଲିବୁନି କେବେ ଦିନେ – ||୩||